Episodes

  • Chấm dứt thai kỳ tại Pháp : Từ hành vi phạm tội đến quyền tự do được Hiến Pháp bảo vệ

    Chấm dứt thai kỳ tại Pháp : Từ hành vi phạm tội đến quyền tự do được Hiến Pháp bảo vệ
    Mar 8 2025
    Năm 2025, Pháp kỷ niệm đúng 50 năm luật Veil được Quốc Hội thông qua, cho phép phụ nữ được phép nạo phá thai. Nhưng cũng phải mất 49 năm từ khi ngừng xem nạo phá thai là hành vi phạm tội, đến năm 2024 Pháp mới công nhận chấm dứt thai kỳ là quyền cơ bản của con người. Đây được xem là một dấu mốc lịch sử về quyền sinh sản tại Pháp. Không phải là chính quyền pháp khuyến khích nạo phá thai mà là cho phép phụ nữ tự do định đoạt thân thể và tương lai của mình, đồng thời giảm bớt nguy cơ các đảng chính trị chiếm đa số trong tương lai có thể muốn thiết lập lệnh cấm hoặc hạn chế, như Mỹ hay Ba Lan …Nhìn lại lịch sử, chấm dứt thai kỳ tại Pháp bị nghiêm cấm từ năm 1810. Dẫu không có số liệu chính thức, nhưng theo ước tính, mỗi năm có khoảng 500.000 phụ nữ, thuộc mọi hoàn cảnh và tầng lớp xã hội, phá thai. Thường thì chỉ những người có điều kiện tài chính mới dễ tìm được bác sĩ đáng tin cậy ở trong nước hay nước ngoài để chấm dứt thai kỳ. Phải đến năm 1975 luật Veil về nạo phá thai (đạo luật đặt theo tên bộ trưởng Y Tế Pháp thời đó là Simone Veil)mớiđược ban hành.1975 : Dấu mốc lịch sửSử gia Bibia Pavard là đồng tác giả cuốn sách « Đạo luật Veil. Một thế kỷ lịch sử » (NXB Découverte, 2024). Trong bài trả lời phỏng vấn của báo Le Monde ngày 17/01/2025, kỷ niệm 50 năm luật Veil, sử gia Bibia Pavard nhấn mạnh là dẫu cho cuộc đấu tranh về quyền phá thai đã thu hút các nhà nữ quyền từ đầu thế kỷ XX, nhưng phải đến tận cuối những năm 1960 - đầu những năm 1970 thì chấm dứt thai kỳ tự do và miễn phí mới được đặt vào tâm điểm phong trào đấu tranh nữ quyền tại Pháp.Đạo luật Veil năm 1975 là thành quả của 5 năm đấu tranh, vận động. Các tổ chức tranh đấu xem đó là một thắng lợi, nhưng cũng nhiều người thất vọng vì chưa đạt được tầm mức theo mong muốn. Theo sử gia Bibia Pavard, với đạo luật Veil năm 1975, chấm dứt thai kỳ vẫn chưa được công nhận là quyền mà chỉ được xem là sự rộng lượng của xã hội đối với những phụ nữ có thai nhưng do hoàn cảnh không thể muốn giữ thai để sinh con. Và đạo luật cũng chỉ là tạm thời với thời hạn 5 năm, chi phí nạo phá thai không được cơ quan Bảo hiểm Xã hội hoàn trả, người nước ngoài không được nạo phá thai tại Pháp …Các nhà nữ quyền hiểu rằng luật Veil khi đó mới chỉ mang đến một quyền khá « mong manh ». Ngoài ra là thái độ chống đối của nhiều bác sĩ. Đến những năm 1980-1990 thậm chí còn xuất hiện đội quân chống nạo phá thai, với hàng loạt hành động nhằm cản trở hoạt động của các cơ sở y tế nạo phá thai. 2025 : Chiến thắng biểu tượngCùng với những biến chuyển trong xã hội, dần dần thì phụ nữ cũng được tạo thuận lợi hơn khi tự nguyện chấm dứt thai kỳ : chi phí được Bảo hiểm Xã hội hoàn trả 100% theo hạn mức, tuổi thai tối đa khi bỏ thai được kéo dài, quy định về khoảng thời gian suy nghĩ trước khi phá thai được dỡ bỏ, phụ nữ được lựa chọn phương phá thai bằng thuốc hay dụng cụ, được hỗ trợ tâm lý sau khi phá thai, hình thức tư vấn từ xa được phát triển …Bên cạnh đó là việc ban hành các đạo luật ngăn chặn hành vi cản trở hay tìm cách cản trở phụ nữ phá thai hay tiếp cận thông tin về phá thai, hay hành vi dọa dẫm, gây khó khăn cho các cơ sở và nhân viên y tế phá thai cho phụ nữ. Việc làm lan truyền thông tin sai lệch cũng bị xử lý. Và gần đây nhất, cách nay tròn 1 năm, vào ngày 08/03/2024, tổng thống Emmanuel Macron chủ trì lễ đóng dấu ấn vào đạo luật ghi quyền tự nguyện chấm dứt thai kỳ vào Hiến Pháp, đưa nước Pháp trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới mà quyền tự nguyện chấm dứt thai kỳ được Hiến Pháp công nhận và bảo vệ. Quyết định của chính quyền Macron được xem là bước đi tiên phong trong bối cảnh Tòa án Tối cao Hoa Kỳ hồi tháng 06/2022 đã hủy bỏ quyền phá thai, trong khi ở nhiều khu vực ...
    Show more Show less
    10 mins
  • Lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam : Khi các nhóm tội phạm rành công nghệ

    Lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam : Khi các nhóm tội phạm rành công nghệ
    Mar 5 2025
    Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề do các hoạt động lừa đảo trực tuyến, lên đến hơn 390 ngàn tỷ đồng. Nhiều trung tâm lừa đảo chủ yếu nằm ở Miến Điện và Cam Bốt đã bị triệt phá, tuy nhiên hoạt động của các nhóm tội phạm này ngày càng liều lĩnh, "sẵn sàng bắt cóc người" để cưỡng bức họ làm việc lừa đảo, cũng như trang bị những công nghệ tinh vi hơn. Trong bối cảnh các nước Thái Lan và Miến Điện tăng cường truy quét các trung tâm lừa đảo trực tuyến, hôm 27/02 vừa qua, phát ngôn viên của bộ Ngoại Giao Việt Nam xác nhận “có công dân Việt nam trong số 7000 người nước ngoài vừa được giải cứu khỏi các hang ổ lừa đảo công nghệ ở Myawaddy, phía đông nam Miến Điện.Cụ thể, lực lượng biên phòng Karen (BGF), được Bangkok Post trích dẫn, đã gửi danh sách của 7241 người đến từ 28 quốc gia, đến Lực lượng đặc nhiệm Ratchamanu của Thái Lan để xử lý hồi hương những người này. Trong số đó, người Trung Quốc chiếm số đông nhất, hơn 4000 người, và người Việt Nam chiếm số đông thứ hai, 572 người. Bộ Ngoại Giao Việt Nam cho biết đang phối hợp với các cơ quan sở tại để thực hiện các biện pháp bảo hộ công dân cần thiết.Không chỉ tại Miến Điện, nhiều trung tâm lừa đảo cũng đã mọc lên ở Cam Bốt, đặc biệt là ở khu vực biên giới, được cho là do các tổ chức tội phạm người Trung Quốc cầm đầu. Hôm 03/03, Thái Lan cho biết sẽ nghiên cứu xây tường ở một số khu vực biên giới với Cam Bốt trên tổng 817 km đường biên giới chung, để ngăn tình trạng vượt biên trái phép, trong bối cảnh nhiều nỗ lực phá bỏ mạng lưới các trung tâm lừa đảo bất hợp pháp đang gia tăng.Hành trình lừa đảo : Từ nạn nhân thành kẻ lừa đảoAnh X, xin ẩn danh, từng làm việc tại một trung tâm lừa đảo trực tuyến vào năm 2021. Hiện đã trở về Việt Nam, anh chia sẻ với RFI Tiếng Việt về trải nghiệm bị dẫn dụ bởi các tổ chức lừa đảo như thế nào. “ Lúc đó tôi lên Facebook và thấy bài đăng tuyển với mức lương 40 đến 50 triệu một tháng, sang Cam Bốt làm, chỉ để bấm máy tính không thôi. Lúc đó tôi bảo là không có tiền đi lại, thì họ bảo lên bắt xe vào nam, họ sẽ trả tiền hết cho mình, từ A đến Z cả tiền ăn uống”.Cùng với một nhóm người Việt khác, đều trả lời tin tuyển dụng này, anh X đã qua cửa khẩu Mộc Bài, sang Cam Bốt và làm việc “lừa đảo”, lừa người Việt. Vừa sang được hơn chục ngày, anh đã bị “bán” cho một công ty khác vì họ cần người. Những trung tâm lừa đảo được anh mô tả là bảo vệ nghiêm ngặt, kiểm soát người ra vào. Một tháng sau, khi muốn rời khỏi chỗ làm thì anh đã được tổ chức đó yêu cầu người nhà trả tiền chuộc 55 triệu, thì mới được trở về Việt Nam.Thế nhưng vài tháng sau, anh lại được một người bạn khác dụ dỗ, cùng đi sang Miến Điện, “kiếm 27 triệu một tháng”, “làm vài năm rồi về xây nhà mua xe”. Lần này, tin tưởng người bạn mình, anh tự bay sang Yangoon, đến khu vực biên giới giữa Trung Quốc và Miến Điện ở phía bắc, và tự giao mình cho tổ chức lừa đảo.Cách hoạt động và công việc ở trung tâm lừa đảo công nghệ cả ở Cam Bốt và Miến Điện là giống nhau, theo nhận xét của anh X.“Họ giao cho tôi một bảng nhiệm vụ, cho mình 3 4 tài khoản Facebook ảo, câu dẫn những người khác, lừa những khách hàng Việt Nam, lừa họ nạp tiền vào những app (ứng dụng) lừa đảo. Họ đưa những kịch bản đã thành công lừa, và bắt phải học thuộc những kịch bản như vậy, để trả lời câu hỏi. Họ lấy kịch bản ví dụ về một Viều kiều Mỹ, đang làm bác sĩ bên đó và họ lừa được 1 triệu đô, và rất tự hào, cho tôi học. Họ lừa người ta nạp tiền vào các sàn lừa đảo, lãi có thể 1 ngày 100 ngàn đô là 10 %, 1 triệu thì có thể 20% một ngày.”Ranh giới giữa nạn nhân và kẻ phạm tộiTheo chuyên gia về an ninh mạng Ngô Minh Hiếu « những tổ chức lừa đảo xảy ra gọi là vượt tầm kiểm soát như hiện nay, một phần là vì trong giai đoạn mà đại dịch ...
    Show more Show less
    10 mins
  • Chiến tranh Ukraina: Liệu pháp nghệ thuật “chữa lành” những chấn thương tâm lý

    Chiến tranh Ukraina: Liệu pháp nghệ thuật “chữa lành” những chấn thương tâm lý
    Feb 26 2025
    Cuộc chiến tại sườn đông châu Âu kéo dài từ ba năm qua, khiến những trẻ em mồ côi cha mẹ, những thường dân phải đối mặt với tiếng bom đạn hàng ngày, khiến hàng triệu người phải bỏ nhà bỏ cửa, rời khỏi Ukraina đi lánh nạn, gây ra những vết thương tâm lý, dù là những binh lính trên chiến tuyến hay những người tị nạn xa xứ. Nhiều người đã tìm đến trị liệu bằng nghệ thuật, để “chữa lành” những thương tổn tâm lý đó. Tại Ukraina, có một “cơn lốc tội lỗi”, theo nhận định của nhà làm phim Iryna Tsilyk, được báo Anh The Guardian trích dẫn: “Mỗi người trong chúng ta đều cảm thấy tội lỗi. Những người rời khỏi đất nước cảm thấy tội lỗi với những người ở lại. Những người ở lại nhưng sống ở hậu phương, cảm thấy tội lỗi với quân đội. Quân đội có tội lỗi riêng, họ cảm thấy tội lỗi với những người anh em của họ, những người có những cấp độ kinh nghiệm khác nhau.” Những người sống sót cảm thấy tội lỗi khi đồng đội bị giết nhưng mình thoát chết, không hề hấn gì. Có những người cảm thấy tội lỗi vì không “làm đủ” để giúp nỗ lực chiến tranh.20 % dân số Ukraina có nguy cơ gặp vấn đề về sức khỏe tinh thầnTheo Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO), trong số những người trải qua chiến tranh hoặc xung đột, thì 22 % sẽ mắc chứng trầm cảm, lo âu, rối loạn căng thẳng sau chấn thương, rối loạn lưỡng cực hoặc tâm thần phân liệt. WHO ước tính có khoảng 9,6 triệu người ở Ukraina (gần một phần tư dân số Ukraine) có thể có vấn đề về tình trạng sức khỏe tâm thần.Theo bộ Giáo dục và Khoa học Ukraina, được Reuters trích dẫn, nếu trong những ngày đầu cuộc chiến, thách thức lớn nhất là làm sao bảo đảm an toàn cho người dân trước những đợt tấn công của Nga, thì nhu cầu hỗ trợ tâm lý cho giáo viên và học sinh dần tăng mạnh vào năm 2023. Hơn 50.000 trẻ em Ukraina đã tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp về các vấn đề sức khỏe tâm thần.Tại một số bệnh viện ở Ukraina, hay trong các trung tâm tiếp đón những người phải di tản vì chiến tranh, hiệp hội ART THERAPY FORCE, sử dụng các liệu pháp nghệ thuật để hỗ trợ sức khoẻ tinh thần, tâm lý và cảm xúc, cho những cựu chiến binh.Tổ chức phi chính phủ DTCare cũng đã triển khai chương trình trị liệu nghệ thuật tại Odesa, Ukraina, cùng với Quỹ từ thiện của Hải quân Ukraina dành cho cựu chiến binh và gia đình của họ, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ.Nhiều sáng kiến chữa trị, hỗ trợ tâm lý khác cũng đã được khởi xướng. Tại Kiev, theo tường trình của RFI tiếng Ukraina, dự án "Support Paw" hỗ trợ cho trẻ em bị tổn thương do chiến tranh, với phương pháp trị liệu bằng thú cưng giúp trẻ em thích nghi và giao lưu thông qua trò chơi và đọc sách, bên cạnh sự đồng hành thú cưng, biến những chú chó thành bác sĩ tâm lý (canisterapy). Sunny là tên của một chú chó berger Úc, đã “hành nghề” trị liệu tâm lý cho trẻ em từ hơn sáu tháng qua. Để đảm nhận vị trí này, Sunny trước đó phải tham gia các khoá đào đạo đặc biệt. Hiện Sunny, chơi đùa, đọc sách cùng trẻ trong một hiệu sách ở thủ đô Ukraina. Bà Maryna Prokopenko, lãnh đạo của trung tâm trị liệu bằng thú cưng InNikos cho biết : “Ban đầu, những đứa trẻ này vui đùa với chú chó, cùng làm các động tác khác nhau, ra lệnh, huấn luyện chúng, và ngồi xuống đọc sách với chúng.” Một buổi trị liệu bằng thú cưng kéo dài vài giờ. Trẻ em, lần lượt đọc sách cùng những chú chó. Sách loại nào không quan trọng, mà quá trình mới quan trọng. Theo những người tổ chức, việc đọc to giúp trẻ em thư giãn. Sự kiện như vậy, lần đầu tiên được tổ chức ở hiệu sách này vào ngày 4/02. Ban tổ chức cho biết sẽ duy trì hoạt động này vào mỗi thứ Ba hàng tuần, mở cửa miễn phí cho tất cả mọi người.Đọc sách với chó cũng giúp những đứa trẻ phải di tản vì chiến tranh, có thể tìm bạn mới, và cảm thấy là thành viên của cộng đồng. Bà Hanna Khomenko, đồng sáng lập tổ chức « Children of Heroes », cho biết : “Đó là những ...
    Show more Show less
    10 mins
  • Thủ tướng Ý Giorgia Meloni và chính sách nhập cư "khắc nghiệt"

    Thủ tướng Ý Giorgia Meloni và chính sách nhập cư "khắc nghiệt"
    Feb 19 2025
    Những ngày đầu năm 2025, nhật báo công giáo Ý, Avvenire, đã có loạt bài và xã luận về thảm kịch của những người di dân bỏ mạng trên biển Địa Trung Hải. Trong bài xã luận, nhà báo Paolo Lambruschi đã ví Địa Trung Hải như nấm mồ lỏng của trẻ em. Theo UNICEF, đã có 1.700 người chết hoặc mất tích trong năm 2024 và cứ năm người thì có một trẻ em hoặc trẻ vị thành niên. Kể từ khi lên nắm quyền vào năm 2022, chỉ trong năm 2023, chính phủ thủ tướng Giorgia Meloni đã buộc hồi hương 4.751 người di cư. Và trong năm 2024, Ý đã chi hàng tỉ euro để xây dựng trung tâm giam giữ người tị nạn ở Albanie trong khi chờ đợi hồi hương.Tuy bị chỉ trích và phản đối từ trong nước, chính sách di dân của thủ tướng Meloni đã thuyết phục được người đứng đầu Liên Hiệp Châu Âu và trở thành mô hình cho cựu thủ tướng Đức Olaf Scholz và thủ tướng Anh Keir Starmer tham khảo. Và nay, với sự trở lại của Donald Trump, chính sách khắt khe đối với người di cư càng trở thành cánh cửa hẹp cho những ai muốn đi tìm điều kiện sống tốt hơn mà không thể đi qua con đường chính.Làm thế nào thủ tướng Giorgia Meloni vừa thuyết phục được các nhà lãnh đạo châu Âu, vừa âm thầm thực hiện các biện pháp mạnh đối với người nhập cư nhằm ngăn chặn họ đặt chân lên lãnh thổ Ý ?Từ Liège, Bỉ, thông tín viên Phạm Hoàng Dũng giải thích.Thiên thời địa lợi !Thứ nhất, trục Pháp-Đức, cột sống của Liên Hiệp Châu Âu (EU) bị suy yếu. EU không nhức đầu sổ mũi vì nhờ vào sự ổn định của đầu tàu Pháp - Đức. Nhưng từ nhiệm kỳ thứ hai của tổng thống Macron, đầu tàu này không còn vững nữa. Cộng với sự bất ổn trong những chính sách chung của chính phủ Đức đối với EU kể từ khi cuộc chiến Ukraine bùng nổ.Bà Meloni một mặt cho rằng đảng Anh Em Nước Ý - Fratelli d’Italia thuộc cánh trung hữu, nhưng mặt khác, những chính sách như hạn chế người nhập cư, tách nước Ý khỏi EU… lại đậm màu cực hữu. Bà lên nắm quyền trong tình hình chính trị nước Ý rối ren vì không có một chính phủ nào trụ quá lâu. Và người ta chỉ xem bà như một giai đoạn chuyển tiếp mau chóng. Tuy nhiên, bà Meloni đã khéo léo lèo lái không chỉ nước Ý mà còn đạt được một số kết quả. Trong khi đó, hai nước Pháp và Đức lại rơi vào tình trạng khủng hoảng chính phủ trong năm qua.Thứ hai là thắng lợi bầu cử ở mọi cấp của các đảng cực hữu trong Liên Hiệp Âu Châu trong năm 2024, đặc biệt là tại Pháp, sau khi tổng thống Macron bất ngờ giải tán Quốc Hội và tổ chức bầu cử sớm, dẫn đến thắng lợi ở vòng một của đảng cực hữu Tập Hợp Dân Tộc (RN). Một cuộc khảo sát 6.000 công dân EU trước cuộc bầu cử Nghị Viện châu Âu vào tháng 6/2024 đã liệt kê « di cư và người xin tị nạn » là mối bận tâm quan trọng thứ hai đối với họ, và các đảng cực hữu kêu gọi hạn chế đã đạt được những bước tiến đáng kể trên toàn khối. Mọi cặp mắt giờ cũng đang đổ dồn về Đức với cuộc bầu cử quốc hội sớm vào cuối tháng 02/2025, sau khi chính phủ thủ tướng Olaf Scholz bị bỏ phiếu bất tín nhiệm.Thứ ba, ở sườn đông EU, các nước trong khu vực vừa phải cảnh giác nguy cơ cuộc chiến giữa Nga và Ukraina mở rộng, vừa phải lo ngăn chặn làn sóng người di dân tràn qua cửa ngõ này. Sau Hungary đến lượt Ba Lan lên tiếng đòi đóng cửa biên giới.Thứ tư, năm 2024 có thể xem là năm thành công ngoại giao của nước Ý và cách điều hành riêng của thủ tướng Meloni. Với vai trò chủ tịch EU và G7 trong sáu tháng đầu của năm 2024, bà Meloni đã không gây ra nhiều ồn ào nhưng đem lại sự tín nhiệm cho các đồng minh trong EU và NATO về vấn đề viện trợ cho Ukraina.Chính bà cũng đã đến thủ đô Kiev như một dấu hiệu tỏ sự ủng hộ của Ý đối với cuộc chiến này và đã xoá tan những nghi ngờ về những phát biểu ủng hộ Putin trong quá khứ. Vị thế của bà trong thời gian này cũng là cớ để chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, bà Ursula von der Leyen trong năm tái cử nhiệm kỳ chủ tịch EU phải có những cử chỉ « lấy lòng » chứ không phản...
    Show more Show less
    12 mins
  • Trí tuệ Nhân tạo - AI : Pháp tìm chỗ đứng giữa Mỹ và Trung Quốc

    Trí tuệ Nhân tạo - AI : Pháp tìm chỗ đứng giữa Mỹ và Trung Quốc
    Feb 14 2025
    Pháp không muốn bị thụt lùi so với Mỹ và Trung Quốc trong cuộc đua Trí tuệ Nhân tạo - AI. Tuần lễ và Thượng đỉnh Hành động về AI - đồng tổ chức với Ấn Độ - ở Paris là cơ hội để Pháp bảo vệ chủ quyền kỹ thuật số, đặc biệt với những thông báo quan trọng của tổng thống Emmanuel Macron : 109 tỉ euro đầu tư vào AI tại Pháp, quảng bá "sản phẩm Pháp" - chatbot Le Chat của Mistral AI, hiện trở thành đối tác của nhiều tập đoàn lớn. Trong ba ngày sau khi được tổng thống Pháp quảng bá trong buổi trả lời phỏng vấn với đài France 2 (ngày 09/02), Le Chat trở thành ứng dụng được tải nhiều nhất trên Apple Store. Ứng dụng Pháp, cạnh tranh với ChatGPT của Mỹ và DeepSeek của Trung Quốc, đã tóm tắt buổi phỏng vấn của tổng thống Macron theo yêu cầu của RFI Tiếng Việt :« Trả lời phỏng vấn đài France 2, tổng thống Emmanuel Macron thông báo khoản đầu tư lớn 109 tỉ euro trong lĩnh vực AI tại Pháp. Quỹ này được hình thành từ nhiều nguồn đóng góp khác nhau, trong đó có Ả Rập Xê Út, Canada, nhiều doanh nghiệp Pháp và nước ngoài.Tổng thống Macron cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý AI toàn cầu, nói rằng mọi nội dung do phần mềm AI tạo ra phải được xác định rõ ràng. Ông kêu gọi một chiến lược AI đầy tham vọng, ở cả cấp độ Pháp và châu Âu, với các mục tiêu xã hội, kinh tế và ngoại giao.Tổng thống cũng nhấn mạnh đến chatbot “Le Chat”, do công ty khởi nghiệp Mistral AI của Pháp phát triển, đồng thời kêu gọi người dân Pháp tải xuống. Ứng dụng này được giới thiệu là đối thủ cạnh tranh của ChatGPT.Cuối cùng, ông Macron bày tỏ sự lạc quan về tác động của AI đối với việc làm, tin rằng sự phát triển của công nghệ sẽ giải phóng thời gian bằng cách phân công các nhiệm vụ lặp đi lặp lại, giúp "đưa yếu tố con người trở lại" trong các mối quan hệ ».Điểm đặc biệt là Le Chat dẫn ngay các nguồn được sử dụng ngay dưới câu trả lời để người sử dụng dễ kiểm chứng. Và ứng dụng Le Chat khẳng định trả lời được bằng tiếng Việt và sử dụng các nguồn tiếng Việt.Pháp “chán” phải chạy theo Mỹ và Trung QuốcKhoản đầu tư 109 tỉ euro trong vòng 5 năm tới được tổng thống Macron thông báo nhằm mục đích giúp Pháp duy trì « cuộc đua về Trí tuệ Nhân tạo », « sáng tạo những giải pháp, những công nghệ riêng, nếu không, sẽ bị phụ thuộc vào những nước khác » :« Chúng ta (Pháp và châu Âu) có những lợi thế tuyệt vời. Phải nói là tất cả các nước đều bị trễ so với Hoa Kỳ và Trung Quốc. Do đó, về đào tạo, chúng ta có những quan hệ đối tác, như với Ấn Độ, một cường quốc về đào tạo Trí tuệ Nhân tạo. Chúng ta đã đào tạo 40.000 thanh niên trong lĩnh vực Trí tuệ Nhân tạo nhưng con số này sẽ tăng lên thành 100.000 người. Chúng ta cũng có những nhà khoa học về dữ liệu, những nhà toán học. Pháp có rất nhiều tài năng. Và đó là một sức mạnh to lớn. Nhưng Pháp cũng bị thụt lùi về các trung tâm dữ liệu, có nghĩa là khả năng tính toán. Để làm được việc này, cần phải có những siêu máy tính, thu thập khối lượng dữ liệu lớn. Và cần khẩn trương thực hiện. Do đó, tôi muốn thông báo tối nay rằng châu Âu và Pháp sẽ thúc đẩy tiến trình này. Pháp thông báo tại Thượng đỉnh Hành động về Trí tuệ Nhân tạo 109 tỉ euro đầu tư vào lĩnh vực AI trong những năm tới. Đây là chuyện chưa từng có. Khoản đầu tư này tương xứng với những thông báo của Mỹ về quỹ Stargate với 500 tỉ đô la đầu tư. Trong số các nhà đầu tư, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất đầu tư vào một trung tâm dữ liệu lớn ở Pháp. Ngoài ra còn có những quỹ đầu tư lớn của Mỹ, Canada cùng với rất nhiều doanh nghiệp Pháp ».Đọc thêm : AI : Bài toán khó để Pháp và Liên Âu không bị loại khỏi bàn cờ quốc tế về Trí tuệ Nhân tạoCụ thể, theo trang Les Echos, Quỹ MGX của Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất đầu tư 50 tỉ euro xây dựng một trung dữ liệu lớn có công suất 1 GW. Trên tổng số 20 tỉ euro đầu tư vào AI tại Pháp, quỹ đầu tư Canada ...
    Show more Show less
    10 mins
  • Trao đổi học thuật : Công cụ « quyền lực mềm » chưa khai thác hết của Đài Loan

    Trao đổi học thuật : Công cụ « quyền lực mềm » chưa khai thác hết của Đài Loan
    Feb 12 2025
    Trong những năm gần đây, Đài Loan thu hút ngày càng đông học viên nước ngoài đến nghiên cứu về ngành Hán học, công nghệ bán dẫn cũng như là nhiều ngành học khác. Đây là một phần trong chiến lược thúc đẩy trao đổi học thuật với thế giới được tiến hành từ năm 2004 nhằm phá thế cô lập ngoại giao của Trung Quốc đối với hòn đảo. Theo trang Geopolitica, trước sức ép ngày càng lớn từ Trung Quốc, chính quyền Đài Bắc từ đầu những thập niên 2000 đã xác định « trao đổi học thuật là một công cụ hiệu quả cho chiến lược quyền lực mềm », và các chương trình học bổng quốc tế là những nguồn lợi ích to lớn giúp nâng cao hình ảnh Đài Loan trên trường thế giới. Và ngành nghiên cứu Hán học là một trong số thế mạnh mới để tăng thêm sức hấp dẫn cho Đài Loan.Hán học – Thế mạnh cho quyền lực mềm Đài LoanTrong chiến lược này, năm 2004, chính quyền Đài Bắc công bố « Chương trình học bổng Đài Loan và học bổng bồi dưỡng Hoa ngữ », một dự án chung của bộ Giáo Dục, bộ Ngoại Giao và bộ Khoa học – Công nghệ, liên quan đến các lĩnh vực giáo dục, ngoại giao, kinh tế, công nghệ và đổi mới học thuật.Các cơ sở học thuật như Viện Hàn Lâm Đài Loan, Học Viện Đài Loan cũng lần lượt được thành lập trong những năm sau đó. Mục tiêu của chương trình là nhằm thu hút sự quan tâm của sinh viên nước ngoài đối với tiếng Quan Thoại của Đài Loan, và chữ viết Trung Quốc truyền thống, cũng như là tăng cường sự hiểu biết của sinh viên nước ngoài về văn hóa và lịch sử phát triển Đài Loan.Ngoài ra, những chương trình trao đổi này sẽ giúp thiết lập và củng cố các mối quan hệ hợp tác lâu dài giữa Đài Loan và các nước khác, thúc đẩy trao đổi kinh tế, thương mại, giáo dục và văn hóa, đồng thời cải thiện khả năng cạnh tranh toàn cầu cũng như là tầm nhìn quốc tế của Đài Loan.Ngoài chương trình bồi dưỡng Hoa ngữ, bộ Ngoại Giao Đài Loan còn thành lập Học bổng Đài Loan vào năm 2010, cấp cho các chuyên gia và học giả nước ngoài nào có quan tâm đến các nghiên cứu về Đài Loan, quan hệ xuyên eo biển, khu vực châu Á – Thái Bình Dương và Hán học. Làm thế nào Đài Loan có thể thu hút ngày càng đông giới du học sinh và học giả đến hòn đảo để nghiên cứu ?Thông tín viên Nguyễn Giang trong năm 2024 đã có dịp đến Đài Loan dự các khóa đào tạo ngắn hạn, các cuộc trao đổi giữa các học giả và qua tham quan các bảo tàng, ghi nhận rằng, « lịch sử phát triển của Đài Loan gắn liền với sự phát triển của đế chế Nhật Bản. Trong hơn 40 năm, từ năm 1895 đến trước Đệ Nhị Thế Chiến, Nhật Bản đã là chủ của Đài Loan. Hòn đảo này là một thuộc địa kiểu mẫu (…) Cho đến hiện tại, nhiều giáo sư Nhật Bản vẫn có mối quan hệ chặt chẽ với đảo Đài Loan (…) ».Từng là một trong số 8 trường đại học Đế quốc của Nhật Bản thuở xưa, trường Đại học Quốc gia Đài Loan – NTU, giờ là một cơ sở học thuật lớn nhất đảo. Cũng theo TTV. Nguyễn Giang, hòn đảo này có thể phát triển ngành nghiên cứu Hán học là nhờ vào nguồn sách vở, kiến thức quý báu và đội ngũ các giáo sư đầu ngành nổi tiếng của Bắc Kinh, Nam Kinh mà Tưởng Giới Thạch đã có thể đem theo khi chạy lánh nạn ra đảo Đài Loan.Ngoài ra, chính quyền Trung Hoa Dân Quốc Tưởng Giới Thạch đã biết cách bảo tồn, gìn giữ các cơ sở giáo dục cũng như là sách vở ngành Nhật Bản học của người Nhật, cho phép tạo dựng một nền tảng cơ bản vững chắc phát triển mạnh nền giáo dục. « Khi ông Tưởng Giới Thạch có những ý tưởng ngông cuồng muốn tái chiếm Đại Lục và sau khi nhận thấy không thể tái chiếm Đại Lục, rồi không được tham gia cuộc chiến Triều Tiên, Trung Hoa Dân Quốc (tức Đài Loan) tập trung vào phát triển giáo dục và công nghiệp hóa rất nhanh. Trên cơ sở này, Đài Loan mới được hưởng lợi, nghĩa là họ bắt đầu được tiếp thu 100% hệ thống giáo dục của Mỹ. »Công nghệ bán dẫn – Một sức hấp dẫn khácNgoài việc có một nền Hán học sâu rộng, đức tính kỷ luật cao ...
    Show more Show less
    12 mins
  • TGV - tàu cao tốc Pháp : Hơn 40 năm giữ kỷ lục thế giới

    TGV - tàu cao tốc Pháp : Hơn 40 năm giữ kỷ lục thế giới
    Feb 7 2025
    Pháp sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong xây dựng đường sắt cao tốc. Đây là lĩnh vực mà Pháp có thế mạnh và Việt Nam có kế hoạch thực hiện trong khuôn khổ dự án lên đến 67 tỷ đô la với tổng chiều dài toàn tuyến khoảng 1.541 km, tốc độ thiết kế 350 km/giờ. Hai nước đã ký Bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực Giao thông-Vận tải nhân nhân chuyến công du Pháp của tổng bí thư-chủ tịch nước Tô Lâm từ ngày 03-07/10/2024. Hệ thống đường sắt hiện nay ở Việt Nam được xây từ thời Pháp thuộc. Tuyến xe lửa đầu tiên “Sài Gòn-Mỹ Tho được khởi công tháng 11/1881 và đưa vào sử dụng từ ngày 20/07/1885” (*). 130 năm sau, Việt Nam vẫn sử dụng đường sắt khổ 1.000 mm có từ thời đó. Tuy nhiên, kế hoạch xây dựng đường sắt cao tốc, sử dụng khổ 1.435 mm sẽ làm thay đổi hoàn toàn phương tiện giao thông trọng điểm này và góp phần chống biến đổi khí hậu, mà Việt Nam là một trong những quốc gia không phải là đảo bị tác động nghiêm trọng.TGV Pháp giữ kỷ lục tốc độ hơn 40 nămCũng trong suốt gần 1,5 thế kỷ này, ngành đường sắt Pháp phát triển không ngừng và vẫn giữ kỷ lục về tốc độ tàu cao tốc TGV (train à grande vitesse). Thực ra, Nhật Bản là nước tiên phong về tàu cao tốc khi vận hành tàu Shinkansen đầu tiên ngày 01/10/1964 nối Osaka và Tokyo có tốc độ 210 km/giờ. Tại châu Âu, Đức và Ý cũng lao vào cuộc đua tốc độ. Các kĩ sư Pháp thì như ngồi trên lửa.Năm 1970, kĩ sư Jean Bertin có tầm nhìn xa đã thử nghiệm thành công phát minh Aérotrain - tàu hàng không - được khởi động đầu thập niên 1960 và được coi là “anh cả” của tàu TGV hiện nay. Tàu chạy dọc theo đường ray riêng (monorail, hình chữ “T” ngược). Nhờ được trang bị động cơ máy bay, Aérotrain như lướt trên đường và lập tốc độ kỷ lục thế giới 430 km/giờ khi chạy thử ở phía bắc Orléans, tỉnh Loiret.Kĩ sư Jean Bertin giải thích : “Toa tàu được các đệm khí hỗ trợ và dẫn đường. Những đệm khí này được tạo ra bởi những chiếc quạt chạy bằng động cơ có công suất rất lớn. Và một khi có được lực nâng này, đoàn tàu có thể di chuyển với tốc độ xấp xỉ tốc độ mà chúng tôi mong muốn”.Năm 1974, công ty của Jean Bertin ký hợp đồng đầu tiên với chính phủ Pháp nối hai thành phố Cergy và La Défense, ở ngoại ô Paris. Nhưng chỉ một tháng sau, tổng thống mới Valéry Giscard d’Estaing hủy hợp đồng được ký dưới thời người tiền nhiệm Georges Pompidou vì chi phí quá cao. Trong chương trình “Những câu chuyện thế kỷ của bản tin thời sự 19/20 giờ” ngày 28/12/1999, đài truyền hình France 3 Orléans giải thích về “thất bại bị lãng quên” của Aérotrain :“Giấc mơ Aérotrain sớm vấp phải thực tế : chi phí quá cao, các vấn đề về cơ sở hạ tầng nhưng trên hết là sự cạnh tranh trực tiếp từ tàu cao tốc TGV. Chính phủ đã chọn đầu tư vào TGV, được coi là thực tế hơn và ít rủi ro hơn. Năm 1977, sau nhiều năm thử nghiệm và hy vọng không trọn vẹn, cuộc phiêu lưu của Aérotrain chấm dứt”. Kĩ sư Jean Bertin qua đời một năm sau đó vì ung thư.Để tiếp tục cuộc đua với Nhật Bản, công ty đường sắt quốc gia Pháp SNCF đặt cược vào Turbotrain, một công nghệ cũng được nhiều nước sử dụng. Mỗi động cơ được trang bị hai tua bin chạy bằng khí đốt. Thế nhưng người anh thứ hai của TGV hiện nay cũng bị cuộc khủng hoảng năng lượng năm 1973 quật ngã. Tuy nhiên, thành công của Turbotrain đã mở đường cho những nghiên cứu về tàu chạy bằng điện, hiện đại hơn, sang trọng hơn để có thể cạnh tranh với những phương tiện mới, như máy bay, ô tô... nhanh hơn, tiện lợi hơn, không ngừng bùng nổ sau Thế Chiến II. Các kĩ sư của SNCF muốn biến TGV như “sấm trời” (tonnerre de Dieu), theo giải thích của nhà sử học Clive Lamming, chuyên về lịch sử đường sắt, với trang Le Monde ngày 20/04/2018 :“Một số kỹ sư đam mê tốc độ ở SNCF đã thực hiện một thử nghiệm vào năm 1955 với tốc độ 331 km/giờ ở Landes. Thử nghiệm thành công và chứng minh rằng tàu có thể chạy nhanh và cũng sẽ cứu được ngành đường sắt ở ...
    Show more Show less
    10 mins
  • Đông Nam Á – “thiên đường” của các đường dây lừa đảo xuyên biên giới

    Đông Nam Á – “thiên đường” của các đường dây lừa đảo xuyên biên giới
    Feb 5 2025
    Trong những năm gần đây, Đông Nam Á đã trở thành một điểm nóng của các hoạt động tội phạm có tổ chức, đặc biệt là đường dây lừa đảo trực tuyến, chủ yếu do các băng nhóm có tổ chức Trung Quốc cầm đầu. Nhiều người bị dụ dỗ, cưỡng bức đến làm việc tại các trung tâm lừa đảo ở Miến Điện, Cam Bốt, để đi lừa đảo những người cả tin khác, bằng những thủ đoạn công nghệ tinh vi. Hồi đầu tháng 1/2025, một vụ việc gây chấn động dư luận Trung Quốc và khu vực liên quan đến nam diễn viên Trung Quốc Vương Tinh Việt (Wang Xing). Theo truyền thông Trung Quốc, Vương Tinh Việt rời khỏi Trung Quốc đến Thái Lan theo một lời mời tham gia quay phim. Tuy nhiên, sau đó anh mất tích tại Mae Sot, một thị trấn biên giới giữa Thái Lan và Miến Điện.Sau khi điều tra, cảnh sát Thái Lan xác nhận rằng nam diễn viên Trung Quốc này là nạn nhân của một đường dây buôn người. Trong một video do truyền thông Trung Quốc đăng tải, anh cáo buộc một nhóm đàn ông có vũ trang đã bắt cóc anh, đưa anh đến biên giới Miến Điện và giam giữ anh trong một tòa nhà cùng với nhiều nạn nhân khác mang quốc tịch khác nhau.Vụ việc của Vương Tinh Việt đã gây xôn xao công luận tại Trung Quốc, một lần nữa làm dấy lên mối lo ngại về tình trạng buôn người và cưỡng bức lao động tại các trung tâm lừa đảo trực tuyến ở khu vực Đông Nam Á. Đáp lại, chính phủ Trung Quốc đã tăng cường trấn áp các tổ chức lừa đảo xuyên biên giới.Ngày 16/01/2025, ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã kêu gọi các quốc gia Đông Nam Á phối hợp mạnh tay để đối phó với tội phạm lừa đảo qua mạng. Trong một cuộc họp tại Côn Minh (Trung Quốc), quan chức từ các nước Trung Quốc, Miến Điện, Lào, Cam Bốt, Thái Lan và Việt Nam đã nhất trí triệt phá các trung tâm lừa đảo trực tuyến, phối hợp bắt giữ các đối tượng cầm đầu, giải cứu và hồi hương các nạn nhân bị lừa sang nước ngoài.Đọc thêmThái Lan cắt điện nhiều khu vực tại Miến Điện để ngăn nạn lừa đảo qua mạngMột báo cáo của Liên Hiệp Quốc chỉ ra rằng hàng trăm nghìn người đã bị các băng nhóm tội phạm dụ dỗ và buộc phải làm việc tại các trung tâm lừa đảo và hoạt động trực tuyến bất hợp pháp trên khắp Đông Nam Á. Một báo cáo năm 2023 của Liên Hiệp Quốc ước tính các hoạt động phát triển nhanh chóng này tạo ra hàng tỷ đô la mỗi năm.Tại Việt Nam, nhiều vụ lừa đảo dụ dỗ người lao động ra nước ngoài đã được truyền thông trong nước phản ánh. Đặc biệt, các nhóm tội phạm thường lợi dụng tâm lý muốn tìm « việc nhẹ lương cao » để đưa người sang Cam Bốt, Philippines, Thái Lan, nơi họ bị ép buộc làm việc trong các đường dây lừa đảo trực tuyến được cho là do tội phạm Trung Quốc điều hành.Nhiều nạn nhân cho biết họ bị giam giữ, phải làm việc trong điều kiện khắc nghiệt và nếu không tuân theo, họ có thể bị hành hạ, tra tấn tàn bạo.Năm 2022, công luận rất chú ý tới vụ 40 người Việt tháo chạy khỏi sòng bạc (casino) ở Cam Bốt, bơi qua sông Bình Di để về Việt Nam. Vụ việc phơi bày thực trạng buôn người và cưỡng bức lao động trong các tổ chức tội phạm xuyên biên giới. Theo báo chí trong nước, hồi tháng Một vừa qua, cảnh sát Việt Nam cũng đã bắt giữ hai phụ nữ Việt, chuyên dụ dỗ lừ các nạn nhân sang Cam Bốt làm việc tại các công ty trái phép.RFI Tiếng Việt đã phỏng vấn bà Sharlene Chen, giám đốc nghiên cứu tại tổ chức Humanity Research Consultancy (HRC), một công ty tư vấn có trụ sở tại Anh Quốc, chuyên về đào tạo, nghiên cứu và vận động chính sách chống chế độ nô lệ hiện đại và nạn buôn người. HRC hợp tác với các chính phủ, đại sứ quán, các tổ chức tư nhân và các tổ chức phi chính phủ để giải quyết các vấn đề như lao động cưỡng bức, vi phạm quyền lao động và lừa đảo trực tuyến.Xin cảm ơn bà Sharlène Chen đã dành thời gian trả lời phỏng vấn của RFI Tiếng Việt. Trước tiên bà có thể cho biết tại sao khu vực Đông Nam Á, gần đây lại được coi là điểm nóng, trung tâm của ...
    Show more Show less
    10 mins