Tạp chí xã hội

By: RFI Tiếng Việt
Listen for free

  • Summary

  • Những vấn đề xã hội Việt Nam và trên thế giới qua lăng kính RFI
    France Médias Monde
    Show more Show less
Social Sciences
Show more Show less
Episodes
  • Chấm dứt thai kỳ tại Pháp : Từ hành vi phạm tội đến quyền tự do được Hiến Pháp bảo vệ

    Chấm dứt thai kỳ tại Pháp : Từ hành vi phạm tội đến quyền tự do được Hiến Pháp bảo vệ
    Mar 8 2025
    Năm 2025, Pháp kỷ niệm đúng 50 năm luật Veil được Quốc Hội thông qua, cho phép phụ nữ được phép nạo phá thai. Nhưng cũng phải mất 49 năm từ khi ngừng xem nạo phá thai là hành vi phạm tội, đến năm 2024 Pháp mới công nhận chấm dứt thai kỳ là quyền cơ bản của con người. Đây được xem là một dấu mốc lịch sử về quyền sinh sản tại Pháp. Không phải là chính quyền pháp khuyến khích nạo phá thai mà là cho phép phụ nữ tự do định đoạt thân thể và tương lai của mình, đồng thời giảm bớt nguy cơ các đảng chính trị chiếm đa số trong tương lai có thể muốn thiết lập lệnh cấm hoặc hạn chế, như Mỹ hay Ba Lan …Nhìn lại lịch sử, chấm dứt thai kỳ tại Pháp bị nghiêm cấm từ năm 1810. Dẫu không có số liệu chính thức, nhưng theo ước tính, mỗi năm có khoảng 500.000 phụ nữ, thuộc mọi hoàn cảnh và tầng lớp xã hội, phá thai. Thường thì chỉ những người có điều kiện tài chính mới dễ tìm được bác sĩ đáng tin cậy ở trong nước hay nước ngoài để chấm dứt thai kỳ. Phải đến năm 1975 luật Veil về nạo phá thai (đạo luật đặt theo tên bộ trưởng Y Tế Pháp thời đó là Simone Veil)mớiđược ban hành.1975 : Dấu mốc lịch sửSử gia Bibia Pavard là đồng tác giả cuốn sách « Đạo luật Veil. Một thế kỷ lịch sử » (NXB Découverte, 2024). Trong bài trả lời phỏng vấn của báo Le Monde ngày 17/01/2025, kỷ niệm 50 năm luật Veil, sử gia Bibia Pavard nhấn mạnh là dẫu cho cuộc đấu tranh về quyền phá thai đã thu hút các nhà nữ quyền từ đầu thế kỷ XX, nhưng phải đến tận cuối những năm 1960 - đầu những năm 1970 thì chấm dứt thai kỳ tự do và miễn phí mới được đặt vào tâm điểm phong trào đấu tranh nữ quyền tại Pháp.Đạo luật Veil năm 1975 là thành quả của 5 năm đấu tranh, vận động. Các tổ chức tranh đấu xem đó là một thắng lợi, nhưng cũng nhiều người thất vọng vì chưa đạt được tầm mức theo mong muốn. Theo sử gia Bibia Pavard, với đạo luật Veil năm 1975, chấm dứt thai kỳ vẫn chưa được công nhận là quyền mà chỉ được xem là sự rộng lượng của xã hội đối với những phụ nữ có thai nhưng do hoàn cảnh không thể muốn giữ thai để sinh con. Và đạo luật cũng chỉ là tạm thời với thời hạn 5 năm, chi phí nạo phá thai không được cơ quan Bảo hiểm Xã hội hoàn trả, người nước ngoài không được nạo phá thai tại Pháp …Các nhà nữ quyền hiểu rằng luật Veil khi đó mới chỉ mang đến một quyền khá « mong manh ». Ngoài ra là thái độ chống đối của nhiều bác sĩ. Đến những năm 1980-1990 thậm chí còn xuất hiện đội quân chống nạo phá thai, với hàng loạt hành động nhằm cản trở hoạt động của các cơ sở y tế nạo phá thai. 2025 : Chiến thắng biểu tượngCùng với những biến chuyển trong xã hội, dần dần thì phụ nữ cũng được tạo thuận lợi hơn khi tự nguyện chấm dứt thai kỳ : chi phí được Bảo hiểm Xã hội hoàn trả 100% theo hạn mức, tuổi thai tối đa khi bỏ thai được kéo dài, quy định về khoảng thời gian suy nghĩ trước khi phá thai được dỡ bỏ, phụ nữ được lựa chọn phương phá thai bằng thuốc hay dụng cụ, được hỗ trợ tâm lý sau khi phá thai, hình thức tư vấn từ xa được phát triển …Bên cạnh đó là việc ban hành các đạo luật ngăn chặn hành vi cản trở hay tìm cách cản trở phụ nữ phá thai hay tiếp cận thông tin về phá thai, hay hành vi dọa dẫm, gây khó khăn cho các cơ sở và nhân viên y tế phá thai cho phụ nữ. Việc làm lan truyền thông tin sai lệch cũng bị xử lý. Và gần đây nhất, cách nay tròn 1 năm, vào ngày 08/03/2024, tổng thống Emmanuel Macron chủ trì lễ đóng dấu ấn vào đạo luật ghi quyền tự nguyện chấm dứt thai kỳ vào Hiến Pháp, đưa nước Pháp trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới mà quyền tự nguyện chấm dứt thai kỳ được Hiến Pháp công nhận và bảo vệ. Quyết định của chính quyền Macron được xem là bước đi tiên phong trong bối cảnh Tòa án Tối cao Hoa Kỳ hồi tháng 06/2022 đã hủy bỏ quyền phá thai, trong khi ở nhiều khu vực ...
    Show more Show less
    10 mins
  • Lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam : Khi các nhóm tội phạm rành công nghệ

    Lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam : Khi các nhóm tội phạm rành công nghệ
    Mar 5 2025
    Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề do các hoạt động lừa đảo trực tuyến, lên đến hơn 390 ngàn tỷ đồng. Nhiều trung tâm lừa đảo chủ yếu nằm ở Miến Điện và Cam Bốt đã bị triệt phá, tuy nhiên hoạt động của các nhóm tội phạm này ngày càng liều lĩnh, "sẵn sàng bắt cóc người" để cưỡng bức họ làm việc lừa đảo, cũng như trang bị những công nghệ tinh vi hơn. Trong bối cảnh các nước Thái Lan và Miến Điện tăng cường truy quét các trung tâm lừa đảo trực tuyến, hôm 27/02 vừa qua, phát ngôn viên của bộ Ngoại Giao Việt Nam xác nhận “có công dân Việt nam trong số 7000 người nước ngoài vừa được giải cứu khỏi các hang ổ lừa đảo công nghệ ở Myawaddy, phía đông nam Miến Điện.Cụ thể, lực lượng biên phòng Karen (BGF), được Bangkok Post trích dẫn, đã gửi danh sách của 7241 người đến từ 28 quốc gia, đến Lực lượng đặc nhiệm Ratchamanu của Thái Lan để xử lý hồi hương những người này. Trong số đó, người Trung Quốc chiếm số đông nhất, hơn 4000 người, và người Việt Nam chiếm số đông thứ hai, 572 người. Bộ Ngoại Giao Việt Nam cho biết đang phối hợp với các cơ quan sở tại để thực hiện các biện pháp bảo hộ công dân cần thiết.Không chỉ tại Miến Điện, nhiều trung tâm lừa đảo cũng đã mọc lên ở Cam Bốt, đặc biệt là ở khu vực biên giới, được cho là do các tổ chức tội phạm người Trung Quốc cầm đầu. Hôm 03/03, Thái Lan cho biết sẽ nghiên cứu xây tường ở một số khu vực biên giới với Cam Bốt trên tổng 817 km đường biên giới chung, để ngăn tình trạng vượt biên trái phép, trong bối cảnh nhiều nỗ lực phá bỏ mạng lưới các trung tâm lừa đảo bất hợp pháp đang gia tăng.Hành trình lừa đảo : Từ nạn nhân thành kẻ lừa đảoAnh X, xin ẩn danh, từng làm việc tại một trung tâm lừa đảo trực tuyến vào năm 2021. Hiện đã trở về Việt Nam, anh chia sẻ với RFI Tiếng Việt về trải nghiệm bị dẫn dụ bởi các tổ chức lừa đảo như thế nào. “ Lúc đó tôi lên Facebook và thấy bài đăng tuyển với mức lương 40 đến 50 triệu một tháng, sang Cam Bốt làm, chỉ để bấm máy tính không thôi. Lúc đó tôi bảo là không có tiền đi lại, thì họ bảo lên bắt xe vào nam, họ sẽ trả tiền hết cho mình, từ A đến Z cả tiền ăn uống”.Cùng với một nhóm người Việt khác, đều trả lời tin tuyển dụng này, anh X đã qua cửa khẩu Mộc Bài, sang Cam Bốt và làm việc “lừa đảo”, lừa người Việt. Vừa sang được hơn chục ngày, anh đã bị “bán” cho một công ty khác vì họ cần người. Những trung tâm lừa đảo được anh mô tả là bảo vệ nghiêm ngặt, kiểm soát người ra vào. Một tháng sau, khi muốn rời khỏi chỗ làm thì anh đã được tổ chức đó yêu cầu người nhà trả tiền chuộc 55 triệu, thì mới được trở về Việt Nam.Thế nhưng vài tháng sau, anh lại được một người bạn khác dụ dỗ, cùng đi sang Miến Điện, “kiếm 27 triệu một tháng”, “làm vài năm rồi về xây nhà mua xe”. Lần này, tin tưởng người bạn mình, anh tự bay sang Yangoon, đến khu vực biên giới giữa Trung Quốc và Miến Điện ở phía bắc, và tự giao mình cho tổ chức lừa đảo.Cách hoạt động và công việc ở trung tâm lừa đảo công nghệ cả ở Cam Bốt và Miến Điện là giống nhau, theo nhận xét của anh X.“Họ giao cho tôi một bảng nhiệm vụ, cho mình 3 4 tài khoản Facebook ảo, câu dẫn những người khác, lừa những khách hàng Việt Nam, lừa họ nạp tiền vào những app (ứng dụng) lừa đảo. Họ đưa những kịch bản đã thành công lừa, và bắt phải học thuộc những kịch bản như vậy, để trả lời câu hỏi. Họ lấy kịch bản ví dụ về một Viều kiều Mỹ, đang làm bác sĩ bên đó và họ lừa được 1 triệu đô, và rất tự hào, cho tôi học. Họ lừa người ta nạp tiền vào các sàn lừa đảo, lãi có thể 1 ngày 100 ngàn đô là 10 %, 1 triệu thì có thể 20% một ngày.”Ranh giới giữa nạn nhân và kẻ phạm tộiTheo chuyên gia về an ninh mạng Ngô Minh Hiếu « những tổ chức lừa đảo xảy ra gọi là vượt tầm kiểm soát như hiện nay, một phần là vì trong giai đoạn mà đại dịch ...
    Show more Show less
    10 mins
  • Chiến tranh Ukraina: Liệu pháp nghệ thuật “chữa lành” những chấn thương tâm lý

    Chiến tranh Ukraina: Liệu pháp nghệ thuật “chữa lành” những chấn thương tâm lý
    Feb 26 2025
    Cuộc chiến tại sườn đông châu Âu kéo dài từ ba năm qua, khiến những trẻ em mồ côi cha mẹ, những thường dân phải đối mặt với tiếng bom đạn hàng ngày, khiến hàng triệu người phải bỏ nhà bỏ cửa, rời khỏi Ukraina đi lánh nạn, gây ra những vết thương tâm lý, dù là những binh lính trên chiến tuyến hay những người tị nạn xa xứ. Nhiều người đã tìm đến trị liệu bằng nghệ thuật, để “chữa lành” những thương tổn tâm lý đó. Tại Ukraina, có một “cơn lốc tội lỗi”, theo nhận định của nhà làm phim Iryna Tsilyk, được báo Anh The Guardian trích dẫn: “Mỗi người trong chúng ta đều cảm thấy tội lỗi. Những người rời khỏi đất nước cảm thấy tội lỗi với những người ở lại. Những người ở lại nhưng sống ở hậu phương, cảm thấy tội lỗi với quân đội. Quân đội có tội lỗi riêng, họ cảm thấy tội lỗi với những người anh em của họ, những người có những cấp độ kinh nghiệm khác nhau.” Những người sống sót cảm thấy tội lỗi khi đồng đội bị giết nhưng mình thoát chết, không hề hấn gì. Có những người cảm thấy tội lỗi vì không “làm đủ” để giúp nỗ lực chiến tranh.20 % dân số Ukraina có nguy cơ gặp vấn đề về sức khỏe tinh thầnTheo Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO), trong số những người trải qua chiến tranh hoặc xung đột, thì 22 % sẽ mắc chứng trầm cảm, lo âu, rối loạn căng thẳng sau chấn thương, rối loạn lưỡng cực hoặc tâm thần phân liệt. WHO ước tính có khoảng 9,6 triệu người ở Ukraina (gần một phần tư dân số Ukraine) có thể có vấn đề về tình trạng sức khỏe tâm thần.Theo bộ Giáo dục và Khoa học Ukraina, được Reuters trích dẫn, nếu trong những ngày đầu cuộc chiến, thách thức lớn nhất là làm sao bảo đảm an toàn cho người dân trước những đợt tấn công của Nga, thì nhu cầu hỗ trợ tâm lý cho giáo viên và học sinh dần tăng mạnh vào năm 2023. Hơn 50.000 trẻ em Ukraina đã tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp về các vấn đề sức khỏe tâm thần.Tại một số bệnh viện ở Ukraina, hay trong các trung tâm tiếp đón những người phải di tản vì chiến tranh, hiệp hội ART THERAPY FORCE, sử dụng các liệu pháp nghệ thuật để hỗ trợ sức khoẻ tinh thần, tâm lý và cảm xúc, cho những cựu chiến binh.Tổ chức phi chính phủ DTCare cũng đã triển khai chương trình trị liệu nghệ thuật tại Odesa, Ukraina, cùng với Quỹ từ thiện của Hải quân Ukraina dành cho cựu chiến binh và gia đình của họ, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ.Nhiều sáng kiến chữa trị, hỗ trợ tâm lý khác cũng đã được khởi xướng. Tại Kiev, theo tường trình của RFI tiếng Ukraina, dự án "Support Paw" hỗ trợ cho trẻ em bị tổn thương do chiến tranh, với phương pháp trị liệu bằng thú cưng giúp trẻ em thích nghi và giao lưu thông qua trò chơi và đọc sách, bên cạnh sự đồng hành thú cưng, biến những chú chó thành bác sĩ tâm lý (canisterapy). Sunny là tên của một chú chó berger Úc, đã “hành nghề” trị liệu tâm lý cho trẻ em từ hơn sáu tháng qua. Để đảm nhận vị trí này, Sunny trước đó phải tham gia các khoá đào đạo đặc biệt. Hiện Sunny, chơi đùa, đọc sách cùng trẻ trong một hiệu sách ở thủ đô Ukraina. Bà Maryna Prokopenko, lãnh đạo của trung tâm trị liệu bằng thú cưng InNikos cho biết : “Ban đầu, những đứa trẻ này vui đùa với chú chó, cùng làm các động tác khác nhau, ra lệnh, huấn luyện chúng, và ngồi xuống đọc sách với chúng.” Một buổi trị liệu bằng thú cưng kéo dài vài giờ. Trẻ em, lần lượt đọc sách cùng những chú chó. Sách loại nào không quan trọng, mà quá trình mới quan trọng. Theo những người tổ chức, việc đọc to giúp trẻ em thư giãn. Sự kiện như vậy, lần đầu tiên được tổ chức ở hiệu sách này vào ngày 4/02. Ban tổ chức cho biết sẽ duy trì hoạt động này vào mỗi thứ Ba hàng tuần, mở cửa miễn phí cho tất cả mọi người.Đọc sách với chó cũng giúp những đứa trẻ phải di tản vì chiến tranh, có thể tìm bạn mới, và cảm thấy là thành viên của cộng đồng. Bà Hanna Khomenko, đồng sáng lập tổ chức « Children of Heroes », cho biết : “Đó là những ...
    Show more Show less
    10 mins

What listeners say about Tạp chí xã hội

Average customer ratings

Reviews - Please select the tabs below to change the source of reviews.

Audible.com reviews

Amazon reviews
No Reviews are Available