Tạp chí văn hóa

By: RFI Tiếng Việt
  • Summary

  • Sinh hoạt văn hóa, nghệ thuật, đặc biệt là tại Pháp và Việt Nam

    France Médias Monde
    Show more Show less
Episodes
  • Guy Savoy, đầu bếp Pháp đầu tiên được bầu vào Viện Hàn lâm Mỹ thuật
    Mar 7 2025
    Lần đầu tiên trong lịch sử Pháp, một đầu bếp trứ danh và đồng thời là một trong những gương mặt tiêu biểu của làng ẩm thực Pháp, ông Guy Savoy được bầu vào Viện Hàn lâm Mỹ thuật hồi trung tuần tháng 11/2024. Qua động thái chưa từng có này, Viện Hàn lâm đã công nhận ẩm thực như một môn nghệ thuật theo đúng nghĩa của từ, ngang tầm với hội họa, điêu khắc hoặc kiến trúc. Sự kiện một đầu bếp gia nhập Viện Hàn lâm Mỹ thuật, một định chế hơn 200 tuổi, nhấn mạnh tầm quan trọng của ngành ẩm thực nói chung, góp phần tạo thêm ảnh hưởng của Pháp thông qua các biểu tượng văn hóa nghệ thuật. Nói cách khác, khái niệm ẩm thực từ nay được xem là một trong những trụ cột của « quyền lực mềm » của nước Pháp trên toàn thế giới. Không phải ngẫu nhiên lễ trao giải La Liste hàng năm, danh sách bao gồm 1.000 nhà hàng ngon nhất thế giới được tổ chức tại bộ Ngoại Giao Pháp - Quai d'Orsay, điều đó nêu bật tầm ảnh hưởng của ẩm thực trong việc củng cố hình ảnh và gây dựng uy tín của nước Pháp ở nước ngoài.Vào nghề ẩm thực từ năm 16 tuổi, ông Guy Savoy ban đầu theo học nghề làm bánh ngọt và chocolat với thầy Louis Marchand, sau đó chuyển sang học nghề nấu ăn với hai anh em Trois Gros tại thị trấn Roanne. Bạn học « cùng bếp » với ông Guy Savoy lúc bấy giờ chính là ông Bernard Loiseau và đôi bạn đều trở nên nổi tiếng từ giữa những năm 1970 trở đi. Trong vòng 50 năm sự nghiệp, tên tuổi của Guy Savoy được gắn liền với nhiều giải thưởng có uy tín, trong đó có danh hiệu « Nhà hàng ngon nhất thế giới » theo bảng xếp hạng La Liste trong 7 năm liền, dành cho nhà hàng mang tên ông nằm trên tầng một của Viện Bảo tàng « La Monnaie de Paris ».Guy Savoy : « Nhà hàng ngon nhất thế giới » trong 7 năm liềnMặc dù bị ban điều hành sách hướng dẫn Michelin tước mất ngôi sao thứ ba trong năm vừa qua, nhưng tài năng của ông Guy Savoy vẫn tiếp tục tỏa sáng nhờ lối tiếp cận khác thường, cách nấu ăn độc đáo, luôn đì tìm thế cân bằng giữa truyền thống và sáng tạo. Trong số các món ăn tiêu biểu nhất của ông (signature), có món súp atisô với nấm truffle đen, rắc một chút phô mai ăn kèm với bánh brioche nướng phồng, xốp mềm.Về mặt lịch sử, nước Pháp gồm 5 viện hàn lâm tập hợp dưới định chế Institut de France, trong đó lâu đời nhất vẫn là Viện Hàn lâm Pháp được thành lập năm 1635, tức cách đây gần 4 thế kỷ. Kế đến có các Viện Hàn lâm Văn học (1663), Khoa học (1666), Khoa học Đạo đức và chính trị (1795), và cuối cùng đến phiên Viện Hàn lâm Mỹ thuật (Beaux-Arts) được thành lập vào năm 1816, chủ yếu bao gồm các môn nghệ thuật cổ điển như hội họa, điêu khắc, âm nhạc hay kiến trúc …Hai thế kỷ sau ngày được thành lập (1816), Viện Hàn lâm Mỹ thuật cuối cùng cũng đã công nhận ẩm thực có giá trị ngang tầm với nhiều môn nghệ thuật. Ông Guy Savoy trở thành đầu bếp đầu tiên khoác lên vai bộ « trang phục » màu xanh lục, trong tiếng Pháp họ còn được gọi là « bất tử » (les immortels). Trả lời phỏng vấn RFI Pháp ngữ, đầu bếp Guy Savoy đã cho biết cảm tưởng của ông cũng như quá trình xin gia nhập Viện Hàn lâm Mỹ thuật :« Tôi biết được tin này hôm 13/11/2024. Dĩ nhiên, trước đó tôi đã nộp hồ sơ xin gia nhập Viện Hàn lâm Mỹ thuật và cuộc vận động để được kết nạp làm thành viên đã kéo dài trong hai năm, tính từ năm 2022. Vào thời bấy giờ, một số viện sĩ không hiểu vì sao ẩm thực Pháp đã được công nhận như một bộ môn nghệ thuật, từng được Unesco xếp vào hàng di sản văn hóa thế giới, nhưng vẫn chưa có một gương mặt nào đại diện cho ngành ẩm thực tại Viện Hàn lâm Mỹ thuật. Để được kết nạp, ứng cử viên phải nhận được đa số phiếu bầu của hơn 50 thành viên áo xanh thuộc Viện Hàn lâm Mỹ thuật. Đây là một bước tiến tuyệt vời không những cho ngành ẩm thực mà còn thể hiện « nghệ thuật sống » theo quan niệm của người Pháp. Bản thân tôi vẫn tự xem mình là một nghệ nhân, chỉ có Viện Hàn lâm Mỹ thuật mới có thẩm ...
    Show more Show less
    9 mins
  • Phim « Dans la cuisine des Nguyễn » : Chuyện đôi đũa lệch trong gia đình gốc Việt
    Feb 28 2025
    « Dans la cuisine des Nguyễn » (Trong căn bếp gia đình họ Nguyễn) là tựa đề bộ phim của đạo diễn Stéphane Lý Cường. Năm nay 52 tuổi, anh từng tốt nghiệp khoa điện ảnh tại đại học Brooklyn (Mỹ) và trường cao đẳng Fémis (Pháp) chuyên về hình ảnh và âm thanh. Sau nhiều năm làm đạo diễn và sáng tác cho sân khấu kịch nghệ, lần đầu tiên anh Stéphane Lý Cường dấn thân sang ngành quay phim truyện. Dưới dạng nhạc kịch, đan xen tài tình những cảnh quay có đối thoại với các màn ca múa, bộ phim « Dans la cuisine des Nguyễn » kể lại câu chuyện của Yvonne Nguyễn (Clotilde Chevalier thủ vai), một phụ nữ trẻ người Pháp gốc Việt, nuôi mộng trở thành diễn viên chuyên nghiệp. Ước mơ của Yvonne làm cho mẹ cô (diễn viên Trần Nghĩa Ánh) thất vọng. Bà hy vọng Yvonne sớm lấy được một ông chồng có địa vị cao trong xã hội, nhưng trước mắt bà muốn con gái mình về làm chủ quán ăn gia đình.Đằng sau căn bếp của nhà họ Nguyễn, thực ra là câu chuyện phổ quát của nhiều cộng đồng người nhập cư. Những điểm bất đồng trong lối suy nghĩ thường làm nảy sinh mâu thuẫn gia đình. Chênh lệch tuổi tác cùng với khác biệt văn hóa Âu-Á khiến quan hệ thêm xung khắc giữa các thành viên sống chung một nhà.Bằng lối kể chuyện ít khi nào trực diện nhưng không kém phần tinh tế, đạo diễn Stéphane Lý Cường phác họa được câu chuyện của những đôi « đũa lệch » : mẹ « hiền » càng khuyên bảo, con gái càng cứng đầu, không phải mẹ đặt đâu, Yvonne cũng ngồi đó. Xen kẽ lời thoại khôi hài với những khoảnh khắc cảm động, hai mẹ con cũng phải tìm cách bù đắp khoảng cách chênh lệch, chấp nhận sự khác biệt để có thể hòa thuận gần gũi bên nhau.RFI : Nhân dịp ra mắt bộ phim « Dans la cuisine des Nguyễn » (Trong căn bếp gia đình họ Nguyễn), anh Stéphane Lý Cường đã có nhã ý ghé thăm ban Việt ngữ RFI. Thưa anh, được biết là sau nhiều năm hoạt động nhiều năm trong lãnh vực kịch nghệ, anh vừa chuyển sang thực hiện bộ phim đầu tay. Bước đầu này có ý nghĩa gì đối với anh ?Stéphane Lý Cường : Điều quan trọng nhất ở đây là tôi muốn kể lại một câu chuyện gia đình gốc Việt trên màn ảnh rộng : tôi sinh ra và lớn lên tại Pháp, bố mẹ tôi đều là người Việt. Nhưng qua phim ảnh, nhất là tại các rạp chiếu phim, những câu chuyện gia đình người Việt ở Pháp hiếm khi nào được nhắc tới, nếu không nói là chưa bao giờ, cho dù cộng đồng Việt Nam là một phần quan trọng trong xã hội Pháp. Tôi nghĩ đã đến lúc nên chia sẻ những câu chuyện như vậy. Cho dù cộng đồng châu Á có nhiều hình ảnh tích cực, thường được xem là hội nhập tốt, nhưng trong xã hội vẫn còn một số hành động phân biệt đối xử cũng như những định kiến về cộng đồng người châu Á.Về mặt nghề nghiệp, quả thực là tôi đã làm việc nhiều năm trong làng kịch nghệ, nhưng niềm đam mê lớn nhất của tôi vẫn là nghệ thuật thứ 7. Sau khi tốt nghiệp trường điện ảnh, cuộc sống lại đẩy đưa tôi đến với sân khấu kịch, nay tôi muốn tìm lại niềm đam mê điện ảnh đầu đời.RFI: Từ ý tưởng nhen nhúm ban đầu cho đến khi được viết thành kịch bản rồi quay phim cho màn ảnh lớn, một dự án có thể đòi hỏi rất nhiều thời gian. Anh còn nhớ ngẫu hứng làm phim đã nảy sinh từ lúc nào ?Stéphane Lý Cường : Cách đây hơn 10 năm, tôi đã sáng tác và dàn dựng một vở kịch mang tựa đề « Cabaret jaune citron », kể lại câu chuyện của Yvonne Nguyễn, một phụ nữ khoảng 30 tuổi nuôi mộng thành danh trong làngsân khấu nhạc kịch, nhưng gia đình lại đặt vào cô nhiều niềm hy vọng khác, từ đó mới nảy sinh những xung đột trong quan hệ gia đình. Vào thời bấy giờ, tôi đã muốn nói về thế hệ được nuôi dưỡng trong hai nền văn hóa khác nhau. Khi ta còn nhỏ, điều này được xem là một thách thức. Nhiều đứa bé do muốn lớn lên như bao trẻ em Pháp khác,nên ban đầu có thể không chấp nhận hay chối bỏ nét khác biệt văn hóa từ gia đình mình.Thế nhưng khi lớn lên, nền văn hóa kép ấy lại là một dịp may. Làm thế nào để tìm ra bản ...
    Show more Show less
    10 mins
  • Pháp : Trí tuệ nhân tạo tác động thế nào đến ngành sản xuất trò chơi điện tử ?
    Feb 21 2025
    Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo có thể ảnh hưởng đến khoảng 40% việc làm trên toàn thế giới, theo một báo cáo do Qũy Tiền tệ Quốc tế công bố hồi đầu năm 2024. Cụ thể hơn, các ứng dụng AI đã bắt đầu thay thế một số công việc trong lãnh vực game video. Các công ty chuyên sản xuất trò chơi điện tử thực sự đang phải đối mặt với những thách thức từ sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo AI. Dù có tay nghề, nhưng nhiều chuyên viên vẫn có nguy cơ bị mất việc làm.Cũng như ngành điện ảnh có nhiều khâu sản xuất, nghề chế tạo trò chơi điện tử là một xưởng công nghiệp tập hợp cùng lúc nhiều kỹ năng chuyên môn. Để làm một trò chơi video, êkíp cần có các nghệ sĩ đồ họa, nhà thiết kế bối cảnh, họa sĩ vẽ nhân vật và minh họa cốt truyện. Bên cạnh đó, có các nhà biên kịch, chuyên soạn kịch bản hay viết lời thoại. Vai trò của các nhà phát triển phần mềm và các lập trình viên cũng quan trọng không kém, các chuyên viên này có nhiệm vụ viết mã lập trình mà máy có thể hiểu được. Trong các dự án có kinh phí đầu tư cao, nhóm sản xuất sẽ cần đến những diễn viên vào vai (một hay nhiều) nhân vật trong game, hoặc cho mượn giọng đọc để lồng tiếng cũng như kể chuyện. Hầu như tất cả các công việc kể trên đều bị ảnh hưởng bởi trí tuệ nhân tạo. Ở mọi khâu sản xuất, nhóm chế tạo trò chơi video đã có thể giao một phần công việc cho trí tuệ nhân tạo, thay vì huy động nhiều nhân viên.Chẳng hạn như thay vì sử dụng cùng lúc 6 hoặc 7 nghệ sĩ để thiết kế khung cảnh, vẽ phông nền cho một trò chơi điện tử, một số chủ công ty sản xuất game video lại tuyển một êkíp nhỏ hơn, chỉ với 1 hoặc 2 nhà phát triển phần mềm, họ sẽ được hỗ trợ bởi một ứng dụng Generative AI, còn được gọi là « AI tạo sinh », dựa vào mô hình học sâu để phát triển dữ liệu tổng hợp, văn bản, hình ảnh, video tùy theo yêu cầu của người dùng. Trong trò chơi điện tử, thay vì dùng họa sĩ vẽ phông nền, nhóm sản xuất có thể sử dụng AI tạo sinh để dựng cảnh đường phố với muôn ánh đèn, vẽ cảnh biển xanh bao la gợn sóng, đồi núi trùng điệp mênh mông.Tập đoàn Ubisoft, công ty sản xuất trò chơi điện tử lớn nhất tại Pháp với hơn 1.200 nhân viên, đã sử dụng công nghệ AI tạo sinh để hỗ trợ khâu biên kịch trong phần viết đối thoại. Nhưng một số tập đoàn khác còn muốn đi xa hơn nữa. Tại hội chợ hàng điện tử dành cho người tiêu dùng Consumer Electronics Show, tổ chức đầu tháng Giêng tại Las Vegas, tập đoàn công nghệ Nvidia tuyên bố cung cấp cho các nhà lập trình những công cụ để tạo ra các nhân vật trong thế giới video điện tử có khả năng tương tác trực tiếp và trả lời những thắc mắc của người chơi game.Các hãng sản xuất game NetEase và Tencent của Trung Quốc, cũng như Ubisoft của Pháp, đã ký hợp đồng với Nvidia mua quyền sử dụng công cụ AI tạo sinh này. Ngay cả các lập trình viên, dù có giỏi cách mấy cũng không thoát khỏi tầm ảnh hưởng ngày càng lớn của trí tuệ nhân tạo.Hàng ngàn người bị mất việc làm trong năm 2024Nhờ vào mô hình học sâu, AI tạo sinh đã có thể bắt đầu thay thế con người, học ngôn ngữ lập trình để viết những chuỗi mã hóa. Trước hiện tượng AI được phát triển nhanh chóng, mạng Steam, chuyên phân phối và quản lý bản quyền công nghệ số và các trò chơi trên máy tính, buộc phải cập nhật các quy tắc sử dụng. Kể từ nay, các hãng sản xuất game video sẽ phải nói rõ trò chơi của họ có chứa AI hay không và trí tuệ nhân tạo được sử dụng trong khâu nào, dưới hình thức gì.Về điểm này, những người lạc quan nhất cho rằng trí tuệ nhân tạo AI sẽ đỡ bớt phần nào « gánh nặng » cho các lập trình viên, họ có thể tránh những công việc đơn điệu, lặp đi lặp lại cùng một thao tác, để tập trung nhiều hơn vào những khâu đòi hỏi tính sáng tạo. Thế nhưng, cũng có nhiều người, nhất là giới nghệ sĩ minh họa và thiết kế phong cảnh, tỏ vẻ bi quan trước câu hỏi : liệu công việc của họ có còn tồn tại trong ...
    Show more Show less
    9 mins

What listeners say about Tạp chí văn hóa

Average customer ratings

Reviews - Please select the tabs below to change the source of reviews.