Episodios

  • Zeno van Elea
    Mar 13 2025

    "Mijn verhandeling is dus een antwoord op degenen die veelheid verdedigen, en ik betaal ze terug wat ze verdienen en nog meer ook. Mijn doel is om te laten zien dat hun idee dat er een veelheid is, wanneer je dit ver genoeg doorvoert, nog absurder is dan het idee dat alles één is."

    Op deze manier voert Plato de presocratische filosoof Zeno van Elea op, als iemand die fundamentele aannames aan het wankelen brengt.

    Wat leert Zeno’s beroemde paradox over Achilles en de schildpad ons over oneindigheid?

    Waarom noemde Aristoteles Zeno de uitvinder van de dialectiek?

    En wat hebben hotelkamers en ballenmachines met Zeno te maken?

    Te gast is Victor Gijsbers

    De denker die centraal staat: Zeno van Elea

    Más Menos
    1 h y 12 m
  • Confucius
    Feb 27 2025

    “O heer, als u recht bent, wie durft er dan krom te zijn?”

    Op deze manier drukte de Chinese filosoof Confucius uit dat het ethische en politieke onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

    Waarom beschouwt Confucius medemenselijkheid als de hoogste deugd?

    Waarom zijn weg, in tegenstelling tot het taoïsme, zich op de studie van het verleden?

    En hoe kan het dat democratie er niet in zit bij het confucianisme?

    Te gast is Michel Dijkstra

    De denker die centraal staat is Confucius

    Más Menos
    1 h y 3 m
  • Walter Benjamin
    Feb 13 2025

    “Zo moet de engel van de geschiedenis eruitzien. Hij heeft het gelaat naar het verleden toegekeerd. Waar voor ons een aaneenschakeling van gebeurtenissen verschijnt, ziet hij één grote catastrofe die onafgebroken puinhoop op puinhoop stapelt en ze hem voor de voeten smijt. Hij zou wel willen stilstaan, de doden wekken en het verpletterde samenvoegen. Maar een storm waait uit het paradijs die in zijn vleugels blijft hangen en zo sterk is, dat de engel ze niet meer kan sluiten. Die storm drijft hem onstuitbaar de toekomst in, die hij de rug toekeert, terwijl de puinhoop vóór hem tot de hemel rijst. Wat wij de vooruitgang noemen is die storm.”

    Zo drukte de Duitse filosoof Walter Benjamin uit dat denken dat de geschiedenis als vanzelf naar het goede toe beweegt, een illusie is.

    Wat bedoelt Benjamin met esthetisering van de politiek en politisering van de esthetiek?

    Wat is het utopisch potentieel van dromen?

    En wat kunnen de flaneur, de prostituee en de verzamelaar ons leren?

    Te gast is Thijs Lijster

    De denker die centraal staat: Benjamin

    Más Menos
    1 h y 7 m
  • Jean-François Lyotard
    Jan 30 2025

    'Met een extreme simplificatie noemen we "post-modern": het ongeloof aan de meta-vertellingen. (...) De narratieve functie verliest haar functoren: de grote held, de grote gevaren, de grote omzwervingen en het grote doel. Ze valt uiteen in wolken van narratieve, maar ook denotatieve, prescriptieve, descriptieve en andere taalelementen.'

    Op deze manier introduceerde de Franse filosoof Jean-François Lyotard de term postmodernisme in de filosofie.

    Waarom brengt Lyotard het postmodernisme naar de filosofie, maar stapt zelf al snel weer van die term af?

    Hoe ziet hij het sublieme terug in de avant-gardistische kunst?

    En welke rol speelt het kind-zijn in zijn filosofie?

    Te gast is Frans van Peperstraten

    De denker die centraal staat: Lyotard

    Más Menos
    1 h y 6 m
  • Thomas Hobbes
    Jan 16 2025

    “In [de natuurtoestand] is er geen plaats voor doelgerichte arbeid, want het is niet zeker dat deze resultaat zal hebben; er is dan ook geen landbouw; geen scheepvaart, en geen gebruik van goederen die over zee kunnen worden aangevoerd; geen architectuur; geen werktuigbouw, om dingen te verplaatsen en verwijderen die veel kracht vergen; geen kennis van het aardoppervlak; geen tijdrekening; geen beeldende kunst; geen letterkunde; geen maatschappelijk leven; en, wat het ergste is, een voortdurende angst voor, en dreiging van een gewelddadige dood; het menselijk bestaan is er eenzaam, armoedige, afstotelijk, beestachtig en kort.”

    Op deze manier benadrukte de politiek filosoof Thomas Hobbes het belang van een sociaal contract en een soeverein.

    Waarom is het volgens Hobbes noodzakelijk om aan zelfbinding te doen en ons “recht op alles” op te geven?

    Waarom mogen contractanten niets van de soeverein eisen en hem niet bevragen?

    En hoe is Hobbes zowel in het licht van de internationale als nationale politiek nu buitengewoon relevant?

    Te gast is Bert van den Brink

    De denker die centraal staat is Hobbes

    Más Menos
    1 h y 16 m
  • Marcus Aurelius
    Dec 12 2024

    “Probeer eens hoe het leven van een goed mens je afgaat, iemand die tevreden is met wat hem wordt toebedeeld uit het grote geheel en die niet meer nodig heeft dan zijn eigen rechtvaardig handelen en goede wil”

    Met deze protreptische woorden spoort Marcus Aurelius zichzelf en uiteindelijk ons aan.

    Is Marcus Aurelius hét voorbeeld van een filosoof-koning, zoals Plato voor ogen had?

    Hoe kan je eigen slechte gedrag uitgroeien tot een zieke plek in de kosmos?

    En waarom is stoïcijnse filosofie uiteindelijk ook een sociale filosofie?

    Te gast is Dennis de Gruyter

    De denker die centraal staat: Marcus Aurelius

    Más Menos
    53 m
  • Maria Zambrano
    Nov 28 2024

    "De hele persoon wordt niet gevonden binnen de filosofie; de totaliteit van de mens wordt niet gevonden met poëzie. In poëzie komen we de concrete, individuele mens rechtstreeks tegen. In filosofie de mens in zijn universele geschiedenis, in zijn wens om te zijn. Poëzie is ontmoeting, meesterschap, ontdekking door genade. Filosofie zoekt, onderzoekt, geleid door een methode."

    Op deze manier benadrukte de Spaanse filosoof en schrijver Maria Zambrano het belang van de dialoog tussen filosofie en poëzie.

    Hoe moet volgens Zambrano deze verhouding eruit zien?

    Wat heeft de figuur van Antigone ons vertellen over het onschuldige slachtoffer?

    En waarom moet de persoonlijke biografie van een filosofie juist doorklinken in zijn of haar denken?

    Te gast is Thomas Crombez

    De denker die centraal staat: Zambrano

    Más Menos
    52 m
  • Hartmut Rosa
    Nov 14 2024

    Als versnelling het probleem is, dan zou resonantie wel eens de oplossing kunnen zijn”

    Op deze manier drukt de Duitse filosoof en socioloog Hartmut Rosa uit, dat de moderne maatschappij vervreemding in de hand werkt door continue versnelling.

    Wat zijn bij Rosa horizontale, verticale en diagonale resonantie?

    Waarom is onbeschikbaarheid hiervoor noodzakelijk?

    Op welke manier is resonantie de weg naar onthaasting?

    Te gast: Peter Sas

    De denker die centraal staat: Rosa

    Más Menos
    1 h y 18 m